PIËTA (RENE SMITS)

We verlaten de Hofstraat en wandelen naar het Onze-Lieve-Vrouwplein. Dit plein wordt gedomineerd door de gelijknamige monumentale neobyzantijnse kerk van architect Lodewijk Roelandt. Ze is gebouwd tussen 1840-1896. Op de toren prijkt een groot Mariabeeld van Frans Van Havermaet. Het kerkinterieur is versierd met magnifieke muurschilderingen van twee jonge kunstenaars: Godfried Guffens en Jan Swerts. Deze waren geïnspireerd door de kunstenaarsgroep ‘De Nazareners’, vernieuwers van de religieuze kunst en actief in Rome en Duitsland (1852). De kerk is op weekdagen gratis toegankelijk van 9.00 en 11.30 uur.

Tegenover de O.-L.-Vrouwkerk staat het beeld ‘Piëta’. Het beeld dateert uit 1948. De kunstenaar geeft hier vorm aan een klassiek en universeel thema in de westerse kunst. Het tafereel toont een van de meest aangrijpende momenten die zich kunnen voordoen in een mensenleven: een moeder die treurt om haar overleden zoon. Zij reikt met beide handen naar het dode lichaam. De personages zijn herleid tot de essentie: de weergave van een intense droefenis. Het gaat hier niet om de expressieve weergave van uitzinnig verdriet, wel om de innerlijke beleving ervan.

René Smits geeft hier blijk van een afstand scheppende benadering: Maria neemt afstand van haar gefolterde zoon. Zij toont a.h.w. haar recht opzittende zoon aan de wereld. Jezus is de ‘grote’, de ‘blijvende’. Maria is de ‘medelijdende’, de ‘mediterende’, die de verrijzenis aanwijst.

Van oorsprong is de piëta een religieus thema. Het situeert zich tussen de kruis- afneming van Christus en de bewening ervan door een groep volgelingen. Een piëta is een reflectief onderwerp, waarbij slechts twee figuren worden afgebeeld. De meest voorkomende vorm is die van de dode Christus op de schoot van Maria. De ‘Piëta’ van Michelangelo is daarvan het meest bekende voorbeeld.

Beeldhouwer Smits is een perfectionist. Zijn ‘Piëta’ is een synthese van zijn denken. De kunstenaar gaat geen enkel technisch probleem uit de weg om zijn artistieke visie op het onderwerp te verwezenlijken. Het is een boeiende confrontatie van vormen, moeilijk te boetseren, te mouleren en in brons te gieten.

 

SMITS René (1925-2010)

René Smits studeert aan de academie te Antwerpen en aan het Hoger Instituut te Antwerpen. Is beeldhouwer en tekenaar. Leraar beeldhouwen aan de academies van Mechelen en Sint-Niklaas. Rijksinspecteur (1980-1985). Boetseert realistische portretten. Beelden in hout, brons en steen zowel in de klassieke als in de meer hedendaagse stijl.

Portretteert prins Filip en prinses Astrid.

 

Stad Sint-Niklaas, 1 september 1984